Ngày nay, việc cho trẻ học tiếng Anh từ sớm là điều mà nhiều phụ huynh lựa chọn, với mong muốn con có nền tảng ngoại ngữ vững chắc ngay từ nhỏ. Tuy nhiên, học sớm không đồng nghĩa với học đúng. Trên thực tế, có rất nhiều lỗi sai phổ biến khi dạy tiếng Anh cho trẻ nhỏ mà nếu không để ý, phụ huynh có thể khiến quá trình học trở nên áp lực, sai hướng và mất đi hiệu quả.
Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những lỗi thường gặp khi dạy tiếng Anh cho trẻ nhỏ và cách khắc phục, giúp ba mẹ xây dựng nền tảng vững vàng và niềm yêu thích ngoại ngữ cho con.
Một trong những sai lầm thường gặp là phụ huynh bắt đầu quá sớm hoặc ép buộc con học khi trẻ chưa hề có hứng thú với tiếng Anh. Nhiều ba mẹ cho rằng càng học sớm càng tốt, nên đã cố cho con tiếp cận chương trình học “bài bản” ngay từ khi 2-3 tuổi mà không quan sát phản ứng của trẻ.
Thực tế, mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau. Khi con chưa sẵn sàng về mặt ngôn ngữ (cả tiếng mẹ đẻ lẫn tiếng Anh), việc học có thể trở thành gánh nặng. Trẻ bị ép học sẽ dễ xuất hiện tâm lý sợ hãi, chống đối, khiến việc học tiếng Anh trở thành trải nghiệm tiêu cực.
Ba mẹ nên bắt đầu khi thấy con hào hứng với âm thanh, hình ảnh tiếng Anh, hoặc đơn giản là thích nghe nhạc, hát theo bài hát tiếng Anh. Đây là giai đoạn vàng để khơi gợi hứng thú một cách tự nhiên.
Trẻ nhỏ tiếp thu ngôn ngữ theo cách hoàn toàn khác với người lớn. Nhưng nhiều phụ huynh lại mắc lỗi áp dụng phương pháp học truyền thống - học đọc, học viết, học ngữ pháp - cho trẻ mầm non và tiểu học.
Ở độ tuổi này, trẻ chưa đủ khả năng tư duy trừu tượng để hiểu các khái niệm ngữ pháp như thì, cấu trúc câu. Việc bắt trẻ học bảng động từ, làm bài tập chia thì, viết câu hoàn chỉnh khiến bé dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, căng thẳng.
Điều cần thiết là để trẻ được tiếp cận tiếng Anh qua âm thanh và hình ảnh, thông qua trò chơi, bài hát, kể chuyện, đóng vai... từ đó hình thành thói quen nghe - nói trước khi đến với đọc - viết.
Phát âm sai ngay từ đầu là lỗi nghiêm trọng, nhưng lại rất phổ biến ở nhiều gia đình. Nguyên nhân chủ yếu là do ba mẹ phát âm chưa chuẩn, nhưng vẫn dạy con theo thói quen, hoặc nghe con nói sai mà không nhận ra hoặc không sửa kịp thời.
Điều này có thể để lại hệ quả lâu dài. Trẻ nhỏ học bằng cách bắt chước, nếu học sai âm thì sau này khi sửa lại sẽ rất khó khăn. Những âm như /θ/, /ð/, /v/, /r/, /ʃ/... là các âm trẻ em Việt thường bị nhầm.
Phụ huynh nên ưu tiên dùng nguồn tài liệu chuẩn, như từ điển có giọng đọc, video giáo viên bản ngữ hoặc ứng dụng học có hướng dẫn phát âm, để giúp con tiếp xúc đúng từ đầu. Nếu không chắc chắn về phát âm, hãy học cùng con thay vì tự dạy sai.
Một trong những điều khiến việc học tiếng Anh mất hiệu quả là sự kỳ vọng không thực tế từ phụ huynh. Nhiều ba mẹ mong con mình phải “nói lưu loát như bản ngữ” sau vài tháng học, hoặc so sánh con với bạn cùng tuổi, từ đó gây áp lực lên trẻ.
Trẻ em mỗi bé một khác, người tiếp thu nhanh, người cần thời gian lặp lại nhiều lần. Việc so sánh không giúp trẻ học tốt hơn mà chỉ khiến trẻ thấy áp lực, mất tự tin, dần dần sợ học tiếng Anh.
Cách tốt hơn là khích lệ con bằng những tiến bộ nhỏ, chẳng hạn như nhớ được một bài hát, nói được một câu chào, biết trả lời “How are you?”. Chính sự công nhận tích cực từ phụ huynh mới là động lực giúp trẻ tiến bộ đều đặn.
Nhiều phụ huynh để con học theo cảm hứng - hôm nào rảnh thì học nhiều, hôm khác lại bỏ hẳn, hoặc chỉ học vài buổi rồi gián đoạn. Đây là lỗi phổ biến khi dạy tiếng Anh cho trẻ nhỏ, bởi ngôn ngữ cần sự tiếp xúc liên tục để ghi nhớ và hình thành phản xạ.
Học không đều dẫn đến quên nhanh, khiến trẻ mỗi lần học lại đều phải bắt đầu từ đầu. Cũng như việc gieo hạt - nếu không tưới nước đều đặn, mầm sẽ khô héo trước khi kịp nảy nở.
Giải pháp là tạo một thói quen học tiếng Anh cố định, dù chỉ 10-15 phút mỗi ngày, lặp lại đều đặn để giúp trẻ duy trì hứng thú và ghi nhớ tốt hơn.
Trong thời đại công nghệ, nhiều phụ huynh lựa chọn cho trẻ học qua điện thoại, máy tính bảng hoặc tivi thông minh. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát nội dung và thời gian, việc này dễ dẫn đến học thụ động hoặc lệch hướng.
Trẻ dễ bị thu hút bởi hình ảnh sặc sỡ, âm thanh vui nhộn mà không tiếp nhận ngôn ngữ đúng cách. Ngoài ra, nếu không có sự hướng dẫn và phản hồi, trẻ chỉ xem chứ không thực sự học.
Ứng dụng học tiếng Anh chỉ phát huy tác dụng nếu được sử dụng như công cụ bổ trợ - tức là có ba mẹ cùng học, cùng chơi và tương tác với con thay vì để con xem một mình. Ngoài ra, nên chọn app phù hợp độ tuổi, có phát âm chuẩn, nội dung được thiết kế bởi chuyên gia.
Một lỗi lớn khác là thiếu áp dụng tiếng Anh vào đời sống hàng ngày. Trẻ có thể học từ vựng trong sách hoặc video, nhưng nếu không dùng trong giao tiếp hằng ngày, các từ đó sẽ bị lãng quên nhanh chóng.
Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp, và trẻ nhỏ học tốt nhất khi được nói, nghe, trả lời, hỏi lại. Vì vậy, hãy chủ động tạo tình huống giao tiếp đơn giản như:
Càng nhiều tương tác thực tế, trẻ càng có cơ hội ghi nhớ và sử dụng tiếng Anh tự nhiên.
DreamSky là trung tâm Anh ngữ dành cho trẻ em từ 3 đến 12 tuổi, với phương châm “Học mà chơi – Chơi mà học”, giúp trẻ phát triển tiếng Anh một cách tự nhiên, toàn diện và hiệu quả.
Dạy tiếng Anh cho trẻ nhỏ là một hành trình cần sự kiên nhẫn, thấu hiểu và phương pháp phù hợp. Những lỗi tưởng chừng nhỏ như dạy phát âm sai, học không đều đặn hay đặt kỳ vọng quá cao đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cả quá trình tiếp cận ngoại ngữ của con.
Điều quan trọng là ba mẹ hãy trở thành bạn đồng hành đúng nghĩa, không phải là người giám sát hay người ép buộc. Với sự hỗ trợ đúng cách từ gia đình và sự đồng hành của DreamSky, việc khắc phục lỗi sai phổ biến khi dạy tiếng Anh cho trẻ nhỏ sẽ dễ dàng hơn và bé sẽ vui học mỗi ngày.