Dịch “Word By Word” là gì? Có chính xác không?

Dịch “Word By Word” có nghĩa là "dịch từng từ một" hoặc "dịch sát từng từ". Nói cách khác, đây là kiểu dịch theo từng từ riêng lẻ, không thay đổi cấu trúc câu hoặc ý nghĩa theo ngữ cảnh, mà bám sát từng từ gốc trong câu gốc. Đây là cách dịch thường được áp dụng khi chúng ta mới học tiếng Anh. Tuy nhiên, dịch Word By Word không áp dụng cho tất cả các trường hợp để tránh gây nhầm lẫn về nghĩa và hiểu lầm trong giao tiếp.

Dịch Word By Word là gì?

Khi mới bắt đầu học tiếng Anh, chúng ta thường dịch Word By Word. Cách dịch này rất đơn giản, dịch từng từ và ghép nối các từ để ra nội dung cơ bản của câu.

Một vài ví dụ để bạn dễ hiểu về dịch Word By Word như sau:

• Ví dụ 1: I love ice cream.

Dịch word by word: Tôi yêu kem.

Dịch sát từng từ: "I" = "Tôi", "love" = "yêu", "ice cream" = "kem"

• Ví dụ 2: She is reading a book.

Dịch word by word: Cô ấy đang đọc một cuốn sách.

"She" = "Cô ấy", "is reading" = "đang đọc", "a book" = "một cuốn sách"

• Ví dụ 3: We are going to the market.

Dịch word by word: Chúng tôi đang đi đến chợ.

"We" = "Chúng tôi", "are going" = "đang đi", "to the market" = "đến chợ"

Như vậy là dịch Word By Word sẽ bám sát theo từ vựng và thứ tự của từ vựng. Và nếu muốn dịch Word By Word tốt đòi hỏi bạn phải học tốt từ vựng và ghi nhớ chúng một cách lâu dài.

Ưu điểm khi dịch Word By Word

Dịch Word By Word có những lợi ích sau:

• Hữu ích cho người mới bắt đầu học ngoại ngữ: Cách dịch này đơn giản, dễ tiếp cận, và giúp người học mới nắm bắt được nghĩa cơ bản của câu mà không bị rối.
• Giúp học từ vựng dễ dàng hơn: Khi dịch từng từ, người học có thể hiểu rõ nghĩa của từng từ riêng lẻ trong câu. Điều này giúp tăng vốn từ vựng một cách tự nhiên.
• Nâng cao khả năng nhận biết cấu trúc câu: Dịch từng từ giúp người học quen với trật tự từ trong tiếng Anh (vốn khác tiếng Việt), từ đó hiểu rõ hơn về ngữ pháp và cấu trúc câu.
• Tăng kỹ năng phân tích ngôn ngữ: Người học sẽ tập trung vào từng thành phần của câu, từ đó hiểu rõ vai trò của các từ như danh từ, động từ, giới từ, đại từ,...
• Hỗ trợ dịch thuật kỹ thuật hoặc tài liệu chính xác: Trong một số trường hợp, đặc biệt là dịch tài liệu kỹ thuật, pháp lý, hoặc dữ liệu học thuật, việc dịch sát nghĩa từng từ giúp tránh mất thông tin hoặc hiểu sai ý.

Tuy nhiên, dịch Word By Word chỉ là bước “sơ khai” và không áp dụng cho tất cả các trường hợp. Đối với một số câu chứa các cụm từ “nhạy cảm” thì việc dịch sát nghĩa từng từ có thể sẽ không đúng về nghĩa và gây hiểu lầm trong các tình huống hội thoại. Ngoài ra, dịch Word By Word cũng có thể khiến câu văn trở nên khô cứng, thiếu sự tự nhiên.

Khi nào bạn không nên dịch Word By Word

Khi tiếng Anh tăng dần độ khó về cấu trúc ngữ pháp và từ vựng hoặc câu mang tính biểu đạt cao, thì dịch word by word không còn hiệu quả nữa. 

Khi câu có cấu trúc ngữ pháp phức tạp

Trong tiếng Anh, có nhiều cấu trúc ngữ pháp phức tạp như câu bị động, câu điều kiện, mệnh đề quan hệ, và cụm động từ phrasal verbs. Đây là những cấu trúc có ý nghĩa tổng thể vượt xa việc ghép nghĩa của từng từ đơn lẻ. Vì vậy, nếu dịch sát từng từ (word by word), người học rất dễ hiểu sai hoặc làm mất đi ý nghĩa chính xác của câu.

Ví dụ: 

“If I had known, I would have helped you.”

• Dịch word by word: Nếu tôi đã biết, tôi sẽ đã giúp bạn.
• Dịch đúng: Nếu tôi biết trước, tôi đã giúp bạn rồi.

“The homework was completed by the students.”

• Dịch word by word: Bài tập về nhà đã được hoàn thành bởi các học sinh.
• Dịch tự nhiên: Các học sinh đã hoàn thành bài tập về nhà. 

Khi có thành ngữ (idioms) hoặc cụm từ cố định

Thành ngữ (idioms) trong tiếng Anh thường mang nghĩa bóng — tức là ý nghĩa của cả cụm từ không thể hiểu được chỉ bằng cách dịch từng từ một. Nếu cố gắng dịch word by word, bạn có thể:

• Hiểu sai hoàn toàn ý nghĩa của câu.
• Tạo ra câu dịch vô nghĩa hoặc lủng củng trong tiếng Việt.
• Thậm chí gây phản cảm, hiểu lầm hoặc xúc phạm người nghe nếu dịch sai bối cảnh văn hóa.

Ví dụ: 

“It’s raining cats and dogs.”

• Dịch word by word: Trời đang mưa mèo và chó.
• Dịch đúng: Trời đang mưa rất to.

“Break a leg!”

• Dịch word by word: Gãy chân đi! (nghe như trù người khác)
• Nghĩa thật: Chúc may mắn!  (thường dùng trong giới nghệ sĩ)

Khi dịch văn bản bài viết có tính biểu đạt cao

Những loại văn bản như văn học, thơ ca, bài phát biểu truyền cảm hứng, hoặc bài viết học thuật nâng cao thường sử dụng lối nói ẩn dụ, nghệ thuật, hoặc mang nhiều tầng nghĩa. Đây là những cách diễn đạt không thể hiểu hoặc truyền tải trọn vẹn chỉ bằng cách dịch từng từ một

Ví dụ:

“Her words cut deeper than a knife.”

• Dịch word by word: Lời nói của cô ấy cắt sâu hơn dao. 
• Dịch đúng: Lời nói của cô ấy làm tổn thương hơn cả dao sắc.

“Hope is the thing with feathers that perches in the soul.”

• Dịch word by word: Hy vọng là điều có lông vũ đậu trên linh hồn.
• Dịch theo ý: Hy vọng là chú chim nhỏ có lông vũ, luôn đậu yên trong tâm hồn ta.

Khi bạn muốn dịch sang tiếng Việt tự nhiên và dễ hiểu

Tiếng Việt và tiếng Anh có cấu trúc câu, cách diễn đạt và trật tự từ rất khác nhau. Vì vậy, nếu dịch theo kiểu word by word (từng từ một) mà không điều chỉnh lại theo ngữ pháp và lối nói tự nhiên của tiếng Việt, thì câu dịch sẽ trở nên thiếu tự nhiên, cứng nhắc, thậm chí gây khó hiểu cho người đọc.

Ví dụ:

“I find this book interesting.”

• Dịch word by word: Tôi thấy cuốn sách này thú vị. (chấp nhận được nhưng hơi máy móc)
• Dịch tự nhiên: Tôi thấy cuốn sách này rất hay

“She gave me a beautiful book yesterday.”

• Dịch word by word: Cô ấy đã cho tôi một cuốn sách đẹp ngày hôm qua.
• Dịch tự nhiên: Hôm qua, cô ấy tặng tôi một cuốn sách rất đẹp.

Do đó, cách dịch “Word By Word” sẽ không được áp dụng cho tất cả các trường hợp. Khi gặp những cụm từ “nhạy cảm”, chúng ta sẽ phải chú ý đến nhiều vấn đề để có thể dịch nghĩa chính xác. Bao gồm:

• Ngữ cảnh sử dụng
• Cách dùng trong đời sống thực tế
• Học theo cụm từ cố định

Dream Sky xin chia sẻ 5 cụm từ cố định có “DOG” không thể áp dụng “Word By Word” thông thường. Hãy tham khảo và #Comment cho mình biết bạn thích cụm nào nhất nhé! 💬

1️⃣ A dog person – Người yêu chó
👉 I’m a dog person. (Tôi là người yêu chó)

2️⃣ Underdog – Kẻ yếu thế, bị đánh giá thấp
👉 I always root for the underdog in movies. (Tôi luôn ủng hộ kẻ yếu thế trong các bộ phim.)

3️⃣ Dog-eat-dog – Cạnh tranh khốc liệt, tàn nhẫn
👉 I don’t like the dog-eat-dog. ( Tôi không thích sự cạnh tranh khốc liệt.)

4️⃣ Work like a dog – Làm việc cực kỳ chăm chỉ
👉 He worked like a dog to finish the project. (Anh ấy làm việc cật lực để hoàn thành dự án.)

5️⃣ Dog days of summer – Những ngày hè nóng nực nhất
👉 We usually go to the beach during the dog days of summer. (Chúng tôi thường đi biển vào những ngày hè oi ả nhất.)

HỆ THỐNG ANH NGỮ QUỐC TẾ DREAM SKY

🌍 Website:https://dreamsky.edu.vn/

☎ Hotline: 039.202.8585